Het zelf afsteken van vuurwerk is al jaren een onderwerp van discussie. Nadat tijdens de coronajaren een algeheel vuurwerkverbod gold, zijn er een aantal gemeenten (zoals Amsterdam, Nijmegen en Rotterdam) die dit verbod zijn blijven handhaven. Naast een groeiend aantal verboden op lokaal niveau is er steeds meer vraag naar een landelijk verbod, bijvoorbeeld vanuit de gemeenten, maar ook vanuit de politie. Wat vinden Nederlanders van het zelf afsteken van vuurwerk? Wie zou er toezicht moeten houden op een vuurwerkverbod? En moet er een uitzondering komen voor carbidschieten? We vroegen het ruim 13.000 leden van het Citisens-panel.
Januari 2024
Een belangrijke traditie?
Het percentage Nederlanders dat vuurwerk afsteken een belangrijke Nederlandse traditie vindt daalt. Waar in 2022 nog vier op de tien Nederlanders waarde hechtten aan het zelf afsteken van vuurwerk is dit in 2024 gedaald naar drie op de tien. Het besef dat zelf vuurwerk afsteken kan leiden tot gevaarlijke situaties groeit, van 77% in 2022 naar 82% in 2024.
Wat vind jij? Zelf vuurwerk afsteken is een belangrijke Nederlandse traditie. (n = 13.741)
De voor- en nadelen van een vuurwerkverbod
Toch zijn Nederlanders niet unaniem voor een algeheel vuurwerkverbod. Vier op de tien Nederlanders vinden dat ál het vuurwerk verboden moet worden. Vijf op de tien vinden dat bepaalde soorten vuurwerk verboden zouden moeten worden. De grootste groep kiest daarbij voor een verbod op knalvuurwerk dat je kan gooien, zoals rotjes (40%). Belangrijke voordelen van een vuurwerkverbod vinden Nederlanders bijvoorbeeld minder geluidsoverlast (77%) en minder gewonden (77%). Eén op de tien Nederlanders is geheel tegen een verbod op (soorten) vuurwerk. Zij vinden een verbod bijvoorbeeld niet haalbaar (43%), maar zijn ook van mening dat de jaarwisseling met een vuurwerkverbod minder feestelijk wordt (32%).
Ben jij voor het verbieden van bepaalde soorten vuurwerk? (n = 13.741)
Landelijk of lokaal
Nederlanders hebben geen uitgesproken voorkeur voor een lokaal of een landelijk verbod. De Nederlanders die voor een vuurwerkverbod zijn vinden zowel dat de gemeente (72%) als de landelijke overheid (65%) toezicht zou moeten houden op de handhaving van het verbod, al is hierbij een lichte voorkeur voor de gemeente. In mindere mate dichten de Nederlanders inwoners zelf verantwoordelijkheid toe: slechts 30% vindt dat buurtbewoners het houden van toezicht in eigen hand moeten nemen.
Hoe zit het met carbidschieten?
Een meerderheid in Drenthe, Friesland en Overijssel vindt carbidschieten een belangrijke Nederlandse traditie. Toch geeft ook in deze provincies slechts 20 tot 24 procent van de invullers aan dat carbidschieten voor henzelf belangrijk is. Mocht er echter een vuurwerkverbod komen, dan vinden de inwoners van Drenthe, Friesland en Overijssel toch dat daarbij een uitzondering voor carbidschieten moet worden gemaakt. In de overige provincies is hier geen draagvlak voor.
Wat vind jij? Het is goed als er bij een vuurwerkverbod een uitzondering gemaakt wordt voor carbidschieten.
% (Helemaal) eens (n = 13.741)
**
Over het onderzoek
Dit onderzoek is in december 2023 uitgevoerd door Citisens. Meer dan 13.000 Nederlanders namen deel aan het onderzoek. De resultaten zijn gewogen naar leeftijd, geslacht, stedelijkheid en provincie en daarmee op deze onderdelen representatief voor Nederland. Het onderzoek is uitgezet onder het panel van Citisens, bestaande uit ruim 75.000 Nederlanders.