Sinds eind vorige eeuw zien we een enorme daling in de criminaliteit. Maar voelen Nederlanders zich ook daadwerkelijk veilig in hun buurt? Of ervaren zij overlast? En weten zij hoe ze overlast of criminaliteit kunnen melden? In oktober 2023 vroegen we het aan het Citisens panel.
November 2023
Veiligheid na de coronapandemie
Over het algemeen zien we dat Nederlanders zich veilig voelen in hun directe omgeving: ruim drie vierde voelt zich veilig in hun woonplaats, en meer dan 90% voelt zich veilig in hun eigen woning. Echter zien we wel dat het veiligheidsgevoel is gedaald ten opzichte van 2021: waar Nederlanders gemiddeld gezien hun buurt in 2021 nog een 7.9 gaven op gebied van veiligheid, is dit nu gedaald naar een gemiddeld cijfer van 7.2. Een groot gedeelte van dit verschil kan vermoedelijk worden toegeschreven aan het einde van de coronapandemie: mensen bevinden zich na de lockdowns vaker op straat en zodoende zijn criminele activiteiten weer toegenomen.
Welk cijfer geef jij de veiligheid in jouw gemeente? 2021 (n=5.506) en 2023 (n=11.967)
Wat opvalt is dat we zien dat Nederlanders die een lager cijfer geven vaker in sterke tot zeer sterke stedelijke gebieden wonen: in 2023 geven Nederlanders in weinig tot niet stedelijke gebieden de veiligheid in hun buurt een 7.6, terwijl de buurten van zeer (sterke) stedelijke bewoners een 7.0 scoren.
Vooral geluidsoverlast de boosdoener
Ook al is sinds de afloop van de coronapandemie het veiligheidsgevoel weer iets afgenomen, de algehele daling van criminaliteit is toch te zien in de beleving van onze panelleden: wanneer hen gevraagd wordt waar zij overlast van ervaren, zegt bijna 40% dit niet te ervaren. Als dit wel het geval is, zien we dat Nederlanders veruit het meest last hebben van geluidsoverlast (35%), gevolgd door nare of enge rondhangende groepen (20%), drugsafval (15%) en inbraken en diefstal (15%).
Van welke dingen heb jij overlast in jouw omgeving? (n=11.967)
Het melden van overlast en criminaliteit
Positief is dat inwoners het belang van het melden van overlast en criminaliteit inzien. Zij weten waar ze terecht moeten voor meldingen en voelen zich vrij om te melden bij de gemeente. Toch zijn er een aantal zaken die er toedoen bij het vergroten van meldgedrag, zoals vertrouwen dat de melding serieus wordt genomen en dat er iets mee gedaan wordt, geen angst voor eventuele gevolgen en het belang van anonimiteit.
**
Over het onderzoek
Dit onderzoek is in oktober 2023 uitgevoerd door Citisens voor onze eigen kennis. Voor dit onderzoek is geen opdrachtgever. 11.967 Nederlanders namen deel aan het onderzoek. De resultaten zijn gewogen naar leeftijd, geslacht, stedelijkheid en provincie en daarmee op deze onderdelen representatief voor Nederland. Het onderzoek is uitgezet onder het panel van Citisens, bestaande uit ruim 75.000 Nederlanders.