Wij vinden dat je bij publieksonderzoek niet moet selecteren wie je wel vraagt naar zijn mening en wie niet. Maatschappelijke onderwerpen gaan immers iedereen aan en wie wil mag daar een mening over hebben. Het is dan ook wel zo vriendelijk als mensen die op een simpele manier ook kwijt kunnen.

Open link = laagdrempelig

Daarom werken wij bij online onderzoeken het liefst met een open link, die we vervolgens via online en offline campagnes binnen de hele doelgroep kunnen uitzetten. Hierdoor krijgt iedereen de kans om zijn/haar mening te geven, en niet alleen een select gezelschap uit de doelgroep. De (terechte) kritische vraag die wij krijgen als we onze methode uitleggen is hoe we dan zeker weten dat we alleen mensen uit de doelgroep in het onderzoek betrekken. Dat leggen wij natuurlijk graag uit.

Vanuit onze opdrachtgevers, bijvoorbeeld een gemeente die haar eigen inwoners wil bevragen, is het een logische vraag. Als je de inwoners van jouw gemeente om hun mening vraagt (over beleid, dienstverlening of een nieuwe burgemeester) wil je wel zeker weten dat alleen de eigen inwoners meedoen aan het onderzoek, en dat de inwoners niet meerdere keren het onderzoek invullen en zo de resultaten kunnen beïnvloeden.

Methodes die vaker meedoen voorkomen

Traditioneel zijn er twee manieren om te zorgen dat iedereen maar één keer reageert en dat je de juiste mensen bereikt:

  1. Je kan vooraf een selectie maken uit je inwoners door via een steekproef een deel van je inwoners bevragen. Dan weet je zeker dat iedereen die de vragenlijst invult ook daadwerkelijk inwoner is.
  2. Je stuurt iedereen een uitnodiging met daarbij een unieke code waarmee ze de vragenlijst maximaal 1 keer kunnen invullen.

Maar is dat wel wat je wil als gemeente…?

Dat zijn prima methodes wanneer een gemeente sec een onderzoek wil uitvoeren. Echter, in de praktijk blijkt dat het vaak om veel meer gaat dan alleen inzichten opdoen. Gemeenten willen niet alleen een onderzoek, maar zien dat onderzoek als startpunt om meer betrokkenheid rond een onderwerp te creëren. Een dialoog te starten. Of is een onderzoek een onderdeel van een grotere campagne.

Als dat je uitgangspunt is als gemeenten, dan is een uitsluitende aanpak zoals bij een steekproef niet logisch. Je wil juist dat iedereen mee moet kunnen doen als ze dat willen. Een unieke code is een grote kostenpost: al je inwoners een unieke code sturen per post (die ze dan online moeten gebruiken): omslachtig en drempelverhogend. Immers, iemand moet vanaf een papieren uitnodiging een webadres overtypen of een formuliertje invullen en opsturen of ergens inleveren. De marketinggoeroes zouden het enorme conversiekillers noemen.

Wat willen respondenten delen?

Achteraf controleren dan? Gemeenten opperen wel eens om invullers hun BSN te laten invullen, voor controle op dubbele invullers en te kunnen checken of ze inwoners zijn van de gemeente. Maar respondenten geven niet graag dit soort persoonlijke gegevens, blijkt alsmaar weer uit onderzoek. We hebben het ook aan ons eigen panel gevraagd. Maar liefst 98% geeft aan dat zij het bezwaarlijk vinden om hun BSN in te vullen bij online vragenlijsten. Invullers om hun BSN vragen levert dan ook hoogstwaarschijnlijk een grote uitval op. Daarnaast, er is nog een hele discussie te voeren of je überhaupt zulke persoonlijke gegevens aan mensen moet willen vragen.

Vooral een goede campagne of vooral een goed referendum?

Onze tegenvraag aan onze opdrachtgevers is dan ook altijd: wat is het doel van het onderzoek? Is het daadwerkelijk een stemming waarbij het van belang is dat iedereens stem precies maar één keer telt? Of is het belangrijk dat de inwoners betrokken worden bij besluitvorming, dat het beleid maken zichtbaar is en dat de resultaten representatief zijn voor de inwoners? Vaak blijkt het tweede het belangrijkste doel, bijvoorbeeld bij een inwonersconsultatie bij de zoektocht naar een nieuwe burgemeester, of wanneer gemeenten burgers willen betrekken bij de begroting.

Maar hoe voorkomen wij dan dat resultaten gemanipuleerd kunnen worden? Dat zit zo: wij maken bij onze onderzoeken gebruik van verschillende verificatiemethodes. Afhankelijk van het onderzoek vragen wij onder andere naar postcode (daar heeft tweederde van onze panelleden geen bezwaar tegen), stellen enkele controlevragen en controleren IP-adressen. Het exacte geheim van de smid kunnen we natuurlijk niet delen, maar hierdoor weten wij zeker dat niet één belangengroep de hele uitslag van de consultatie beïnvloed.

Kortom: dubbele invullers? Helemaal niet erg!

Of wij zeker weten dat alle inwoners maar één keer meedoen niemand van buiten de gemeente de vragenlijst invult? Nee, dát kunnen we niet met 100% zekerheid zeggen. Wel steken wij ons hand in het vuur voor een representatief resultaat waaruit blijkt wat de inwoners ergens van vinden en de gemeente of opdrachtgever concreet handelingsperspectief biedt voor het vervolg. Met onze methode zorgen we ervoor dat alle inwoners mee kunnen doen (als ze dat willen) én dat ze een volgende keer niet zijn afgehaakt omdat ze teveel persoonlijke gegevens moesten invullen.

Dat is het startpunt van duurzame betrokkenheid. Meer weten of vragen over onze methode en producten, of heb je gewoon zin in een kop koffie? We horen graag van je! hallo@citisens.nl

Volgend artikel: Segmenteren, is dat niet stigmatiserend? Of lees meer over inwonersconsultaties kennis of de tool